Smeerwortel is het manusje van alles

20 Nov 2021 in Vaste planten

Door Paula kok

Afbeelding bij Smeerwortel is het manusje van alles


Goeiedag, ik ben de Smeerwortel. De Gewone Smeerwortel noemen jullie mij.

Gewoon. Gewoon! Pffft. Dat is eigenlijk wel een belediging. Ik ben helemaal niet gewoon. Je bent zelf gewoon! Ik ben juist hartstikke bijzonder. Stom mensenvolk ook. Ze snappen er niks van! Maar goed, kom maar. Geef me een paar minuutjes. Dan zal ik je vertellen hoe ik, de Smeerwortel, alles behalve gewoon ben. Ik ben namelijk één van de planten die de wereld gaat redden. Echt hoor. En november is omgedoopt tot mijn maand,  maand van de Smeerwortel zeggen ze. Geen idee waarom, maar laten we daar geen tijd aan verspillen. Ik heb al zoveel te vertellen.



Zo sterk als een smeerwortel

Om te beginnen ben ik, de Smeerwortel, beresterk. Ik heb niet veel aanmoediging nodig om te groeien. Ik stel ook niet echt veel eisen aan de grond eigenlijk. Ik word vaak onkruid genoemd, maar dat bestaat niet. Dat weten we al, toch? 

Ik groei vanuit mijn wortels met steeds weer nieuwe uitlopers. Een uitloper is eigenlijk niet meer dan een arm die uit de grond omhoog komt en aan het einde een hand waar de trosjes bloemen aan een soort van vingers groeien.  Rare vergelijking eigenlijk, maar het is voor de beeldvorming dus vergeef me. Want ik weet eigenlijk wel zeker dat jullie mij, de Smeerwortel, allemaal kennen en regelmatig zien ook, maar op de een of andere manier herkennen jullie mij niet. Terwijl ik net zo veel voorkomend ben als mijn vriend de brandnetel. Alleen ik prik niet. Ik heb een ander maf trucje. Ik behoor namelijk tot de ruwharige familie en dat wil zeggen dat minuscule haartjes op mijn smeerwortelblad en stengel mij plakkerig of stroef maken. Als mijn stengel ergens tegenaan groeit, blijft hij hangen. De andere plant helpt mij dan om overeind te blijven. En die steun kan ik, de smeerwortel, goed gebruiken. Mijn bloemen zijn namelijk heel diep waardoor insecten flink hun best moeten doen om onderin te komen waar al het lekkers verstopt zit. Je ziet vaak heel de plant schudden als er weer iemand probeert te snoepen. Vaak ook gecombineerd met een beetje nijdig gezoem. Als jullie mensen dat zien,  laat ik jullie vaak grinniken. Smeerwortel humor is dat. 



Smeerwortelbuffet

Al zijn er steeds meer insecten die slim genoeg zijn om gewoon van buitenaf een gaatje in mijn smeerwortelbloem te bijten om er zonder worsteling gemakkelijk van buitenaf bij te kunnen. Dat noemen ze evolutie geloof ik. Prima hoor. Ik, de smeerwortel, heb daar geen moeite mee. Die bloemen zijn toch maar voor eenmalig gebruik. Ik maak steeds weer nieuwe. Ik heb zoveel lekkers te bieden en er zijn steeds minder insecten om ervan te genieten. Het zou toch zonde zijn als ik het zou moeten verspillen. 



Bij-vriendelijke smeerwortel

Er is tegenwoordig zoveel te doen om insecten. Zoveel mensen die hun best doen voor een "bij-vriendelijke" tuin dat ik werkelijk waar niet snap waarom de smeerwortel niet in elke tuin een vast plekje heeft weten te bemachtigen. Ik ben eigenlijk een soort van zwaailamp in je tuin. Ik begin in het vroege voorjaar al met mijn buffet en ga tot het late najaar door. Dat is al gauw een maand of 7 he?!? Die paardenbloem houdt het na 2 maanden vaak al voor gezien. Maar ik? Ik maak constant nieuwe bloempjes om te garanderen dat insecten altijd iets te eten zullen vinden. Maand na maand na maand na maand. Bij-vriendelijker dan de smeerwortel bestaat geloof ik niet. Toch blijven jullie maar roepen dat ik onkruid ben en de gewone smeerwortel heet. Pffft. 



Smeerwortelgeschiedenis

Heel vroeger, in de tijd van de Grieken en de Romeinen, toen was het wel anders. Zij wisten de smeerwortel wel op waarde te schatten. Zij kweekten toen al vele plantjes van mij. Niet voor de bijen hoor. Dat speelde toen nog niet zo. Nee, ze hadden in de gaten dat ik medicinale waarde had. Ja, ja. Het stopt niet bij de bijen hoor. Ik heb nog veel meer nut. En zij wisten dat. Toen al! Nu lijkt iedereen dat te zijn vergeten. Enkele uitzonderingen daargelaten natuurlijk, maar zo algemeen goed als de smeerwortel reputatie toen was, daar is niks meer van over. Onkruid, dat is alles wat ik nu nog naar mijn hoofd krijg. 

Smeerwortel als medicijn

Toen wisten ze nog dat ik, de smeerwortel, een bijna magische relatie heb met botten en gewrichten. Met een kompres of zalf van of met mij konden botbreuken sneller genezen en werden pijnlijke gewrichten snel weer pijnvrij en soepel. Nog steeds hoor. Maar het wordt bijna niet meer gebruikt. Jullie hebben mijn werkzame bestanddelen op een onnatuurlijke manier nagemaakt en dat stoppen jullie nu in jullie middeltjes. Mij hebben jullie niet meer nodig. En eer voor het geven van het idee, krijg ik ook niet. Terwijl vroeger jongens, vroeger was alles zoveel beter. Toen had de naam smeerwortel nog aanzien. 

Neem nu de middeleeuwen. Toen wisten ze mij zelfs te gebruiken voor mijn samentrekkende kwaliteiten en werd ik ingezet om maagdenvliezen te herstellen. Dat waren nog eens tijden! Eigenlijk is het enige wat daar nog van over is in mijn Latijnse naam terug te vinden. Mijn 2e naam is namelijk "officinale" wat "uit de apotheek" betekent. En die geven ze niet zomaar aan iedereen. Ga maar eens kijken, het internet staat vol met mijn medicinale toepassingen. Smeerwortel als medicijn.

Smeerwortelconsumptie

Er zijn ook mensen die thee van mij zetten of zelfs stamppot van mijn bladeren eten, maar ik weet niet of dat nu echt zo handig is. Ik identificeer me toch meer met medicijn dan met voedsel als het om jullie mensen gaat. Ik bevat stofjes waar jullie lever niet al te vrolijk van wordt. Maar ik wil niet negatief doen dus kijk maar. Je mag het uiteindelijk helemaal zelf weten natuurlijk. Ik heb het nu in ieder geval een keer gezegd. 

Smeerwortel als luchtverfrisser

Weet je waar ik ook zo geweldig goed voor ben? Voor de lucht. Ik ben namelijk een echte CO2 liefhebber. In grote massa's haal ik dat uit de lucht en maak er via mijn blad weer heerlijke zuurstofrijke lucht van voor jullie om in te ademen. Ik filter zelfs nog allerlei andere viezigheid uit de lucht ook. Dat gaat vanzelf hoor, daar denk ik niet echt over na. Los van insectenvoer en mensenmedicijn ben ik dus ook nog een luchtverbeteraar. 

Smeerwortel mulch

En als je dacht dat het nu wel klaar was, nee hoor. Want ook je bodem is dol op mij de smeerwortel. In het verhaal over het nieuwe tuinieren hebben jullie geleerd over mulchen, nu, daar ben ik dus ook ontzettend goed voor he. Echt hoor. Ik maak geen grapje. Pluk mijn blad en leg het op de blote of kale aarde. Ik zal langzaam verteren en onderwijl de aarde beschermen tegen uitdroging. Ik zal het voeden met mijn voedingsstoffen want ook de bodem en haar bewoners mogen graag van mij eten. Iedereen is dol op smeerwortel!

Zo zie je maar, bodemverbeteraar, luchtzuiverend, medicinaal hoogvliegertje, bij-vriendelijk. Zoveel goede kwaliteiten. En ik ben nog mooi ook met mijn trosjes bloemen die qua kleur kunnen variëren van wit, roze, paars tot blauw aan toe. En toch noemen jullie mij gewoon. Gewone smeerwortel. 



Doe-het-zelf met smeerwortel

Doe mij en jezelf nu gewoon een plezier en kijk eens in je omgeving of je mij ergens ziet staan. Breek dan eens een stengel met een klein stukje wortel af en begraaf die thuis in je tuin of in een plantenbak ofzo. Dat maakt voor de originele smeerwortelplant geen verschil. De wortel is groot zat. Moet jij eens zien wat voor moois er dan in het voorjaar opkomt. Hoelang je daar plezier van hebt en hoeveel insecten er dan op af komen. Ik ben een vaste plant dus eenmaal in je tuin zal ik jaar na jaar terug blijven komen. Om je bijen te voeren en je lucht te zuiveren. En als je later oud en stram wordt, denk je hopelijk nog eens terug aan dit verhaal en kan ik misschien nog wel veel meer voor je betekenen. 
 

Was getekend, je manus-van-alles, de smeerwortel

Lees ook mijn vorige tuininspiratie blogs

❌ 🌱  Jacobskruiskruid heeft me toch een reputatie 

🐝 De wesp,  dapper en slim met karakter wist je dat

🌏 Wat zijn uitheemse exoten en waarom gaat dit fout

🍃 Wat is onkuid

🌼 Nuttige  weetjes over de paardebloem

🌳 Uw trouwe dienaar, de boom

🤝 De Pissebed aan het woord

🍃 Hallo ik ben de brandnetel

🌱 Wil je mij volgen en meer nuttige tips lezen? 

 >> Bezoek mijn eigen pagina <<
 


1
Inloggen is verplicht

Om een reactie te posten moet je ingelogd zijn

Log in
Miranda Avatar

Miranda 1 jaar geleden
Nou ik eet de smeerwortelbladeren wel, je hoort er idd verschillende verhalen over, maar dat het je lever beïnvloed geloof ik niet, ik denk dat dat door de elite is bedacht omdat er zoveel voedingsstoffen inzitten en dat is te gezond. Ze hebben liever dat je hun troep uit de supermarkt eet waar nog maar heel weinig vitamine en mineralen inzitten en de smeerwortel is gratis in de natuur te vinden en dat hebben ze liever niet. Maar ga op je gevoel af en doe het vooral niet als het niet goed voor je voelt. Ik voel me er wel goed bij, ieder zijn ding toch…👍


Mara Avatar

Mara 1 jaar geleden
Smeerwortel al jaren mijn favoriet.
Maak er elk jaar gebruik van in tinctuur en zalfjes.


Vaste planten

Inheemse vaste planten voor de tuin | De voordelen

Een levende tuin draagt bij aan de natuurlijke bestrijding van allerlei soorten plagen. Lieveheersbeestjes gaan de strijd aan met luizen, egels verminderen de slakkenpopulatie, merels pikken de emelten uit het gazon en meesjes begeven zich al in een vroeg stadium naar de toppen van de eikenboom om daar in het vroege voorjaar de eikenprocessierupsen te verorberen. Een tuin vol leven is in balans en heeft nog maar weinig externe sturing nodig.


Door Tuindingen

Vaste planten

Varens 33 soorten van de 40 in het Kuinderbos

In deze aflevering van Alles Wat Bloeit gaan we op pad met Stef. In de Noordoostpolder ligt 1 van de jongste bossen van ons land, het Kuinderbos. Het bos is nog maar 70 jaar jong maar juist hier groeien planten uit de tijd van de Dinosauriërs. Hier ligt een paradijs voor Varens!


Vaste planten

Inheemse vaste planten voor de tuin

Heemplanten, die al eeuwenlang geworteld zijn in ons Nederlandse tuin- en landschap, spelen een cruciale rol in het behouden van de biodiversiteit. Onze passie voor inheemse tuinplanten is niet alleen ecologisch verantwoord, maar leidt ook tot een prachtige tuin die de rijke diversiteit van Nederlandse wilde planten weerspiegelt. Deze planten voegen een uniek karakter toe aan elke buitenruimte.


Door Roel

Vaste planten

Zonnehoed soorten zijn allen insect vriendelijk

Deze plant trekt bijen, hommels en vlinders aan met zijn honingachtige geur, waardoor het een waardevolle plant is voor de biodiversiteit. De zonnehoed is verkrijgbaar in verschillende kleuren, zoals roze, geel, wit en groen, waardoor er diverse mogelijkheden zijn om je tuin te verfraaien. Het is een gemakkelijk te onderhouden plant die gedijt in zonnige of westelijk gelegen gebieden met goed doorlatende grond.


Door Roel

Vaste planten

⭐️Creëer een levendige tuin met Nepeta faassenii 'Walker's Low

Ontdek de betoverende Nepeta faassenii 'Walker's Low', een langbloeiende vaste plant en insectenmagneet voor de zonnige border.


De Tuindingen nieuwsbrief

Ontvang iedere week de leukste en groenste nieuwsbrief vrijblijvend in je mailbox