Wanneer moeten ABC bomen gesnoeid worden?

ABC en J bomen snoeien

Voor degenen die zich afvragen, "Hmm, ABC en J bomen, welke waren het ook alweer?" Ze staan ook bekend als Acer (Esdoorn), Betula (Berk), Carpinus (Haagbeuk), Juglans (Notelaar). 

Ezelsbruggetje: te onthouden als ABC en J bomen.

ABC en J bomen is de verzamelnaam van een aantal boomsoorten die hetzelfde verschijnsel vertonen als ze te vroeg gesnoeid worden. ABC en J bomen zijn boomsoorten die gevoelig zijn voor bloeden. Bloeden houdt in dat de sappen van de boom uit de boom stromen wat gebeurt na het snoeien. 

Het bloeden treedt op als de boom niet in de juiste periode gesnoeid wordt. 

Het bloeden van bomen komt voort uit de worteldruk die in de winter wordt opgebouwd in de houtvaten. Worteldruk is het mechanisme van een aantal boomsoorten om water en mineralen via de jongste houtvaten tot in de twijgpunten te vervoeren. Deze druk wordt opgebouwd door een opeenstapeling van mineralen in het parenchymweefsel. Dit weefsel zit rond de jongste houtvaten en kan veel reserves opslaan. Omdat mineralen ook zouten zijn, ontstaan er drukverschillen (osmose) in de parenchymcellen. Hierdoor wordt het water vanuit het parenchym in de houtvaten geperst waardoor het water omhoog wordt gedrukt. Omdat het aandeel parenchym in de wortels en stamvoet naar verhouding hoog is, lijkt het alsof de opbouw van druk daar vandaan komt. Vandaar de naam worteldruk. In de meeste planten komt worteldruk nauwelijks voor. Maar hoe krijgt een boom dan het water tot een hoogte van soms meer dan 100 meter vervoerd, terwijl de sterkste lekvrije pomp water nooit dieper kan opzuigen dan circa 9,5 meter (theoretische aanzuighoogte is 10,6 meter)? Bomen kunnen dit doen door de combinatie van worteldruk en capillaire werking. De capillaire sapstroom is het beste te verklaren uit een combinatie van spanningsverschil (osmose), cohesie ofwel de onderlinge aantrekkingskracht van watermoleculen en adhesie, ofwel de aantrekkingskracht tussen celwanden en het water in de cellen. Door een combinatie van onder meer deze drie systemen kunnen bomen het water tot grote hoogte aanzuigen. Capillairen kun je het beste vergelijken met dunne rietjes. Door veel dunne rietjes is het gemakkelijker om vloeistof op te zuigen dan door een pvc-buis."

Het bloeden is niet geheel zonder gevaar. Zo kan het ervoor zorgen dat de boom verzwakt en daardoor vatbaarder is voor boomziektes en andere bedreigingen. Wil je dit voorkomen? Dan is het belangrijk om de ABC-bomen uitsluitend te snoeien als ze volledig in het blad zitten. Door ABC-bomen alleen te snoeien als ze volledig in het blad zitten begint de boom na het snoeien niet te bloeden en is de kans op rot in de snoeiwonden aanzienlijk lager.

Tijdstip om ABC en J bomen te snoeien

Het snoeien van bomen vereist aandacht voor het juiste moment en de juiste methoden. Als algemene richtlijn voor het snoeien van bomen geldt dat het het beste is om dit te doen na de langste dag van het jaar, meestal op 21 juni. Op dat moment is de groei van de boom op zijn hoogtepunt, en kun je indien nodig maximaal 20% van het totale volume van de boom snoeien.

Een handige test voordat je begint met snoeien is om een tak van ongeveer een vinger dikte door te knippen en te wachten. Binnen een half uur tot een uur (soms zelfs binnen 2 minuten) kun je zien of er sap uit de snoeiwond begint te stromen. Als er geen sap uitloopt, is het veilig om te snoeien.

Voor sommige boomsoorten, zoals notelaarbomen, is er een aanvullende overweging. Het is raadzaam om bij deze bomen altijd te snoeien tijdens de afnemende maan. Er is aangetoond dat dit de genezing van wonden bevordert en het risico op rot vermindert, vooral als je in de zomer snoeit. Het raadplegen van een scheurkalender kan helpen bij het bepalen van de juiste maanfase voor het snoeien van notelaarbomen.

Snoeigereedschap bomenonderhoud

Bij het uitvoeren van boomonderhoud is het gebruik van goed onderhouden gereedschap van essentieel belang.
Niets is vervelender dan een verkeerde snoeiwond veroorzaakt door bot of ongeschikt gereedschap. Bomen met onjuiste zaagsneden hebben moeite met genezen en zijn kwetsbaar voor ziekten en plagen.

Hieronder volgt een overzicht van de benodigde uitrusting en hun respectieve toepassingen:

Snoeischaar: Dit handige hulpmiddel is bedoeld voor het secuur knippen van takken en bladeren. Zowel rechtshandige als linkshandige gebruikers kunnen hiermee uit de voeten.

Takkenschaar: Deze schaar, met lange handvatten voor extra kracht, is specifiek ontworpen voor het doorknippen van dikkere takken. Vaak vereist dit gebruik van beide handen..

Boomzaag: Voor het zagen van takken met een grotere diameter (>3,5 cm) komt de boomzaag goed van pas. Er zijn zowel gebogen als rechte modellen verkrijgbaar, waarbij de gebogen variant vaak meer grip biedt. Tevens zijn er boomzagen op stok beschikbaar voor het snoeien van hoge takken.

Kettingzaag: Bij grootschalige tuinwerkzaamheden is een kettingzaag aan te raden, . Deze zijn doorgaans ook beschikbaar voor verhuur bij eenmalige klussen. (uitleg:Zorg ervoor dat de ketting scherp is)

Het adequaat onderhouden van je gereedschap is van cruciaal belang. Zorg ervoor dat je ze schoonhoudt om te voorkomen dat vuil wordt overgedragen van de ene naar de andere boom. Regelmatig slijpen van de snijbladen is noodzakelijk en af en toe insmeren met olie draagt bij aan een langere levensduur. Berg je gereedschap altijd veilig op, bij voorkeur binnenshuis.

Is de boom te groot om zelf te snoeien?

Doe geen onveilige pogingen, zoals grote takken afzagen vanaf een ladder of andere gevaarlijke handelingen. Raadpleeg in plaats daarvan een professionele boomverzorger, die veel problemen kan voorkomen en de taak veilig kan uitvoeren.