En wat is het?
Is de bataat nou wel een aardappel, of een knolsoort,
groente? Eigenlijk maakt dat niets uit want in veel landen van de wereld wordt
onze pieper ook tot groente gerekend. “What’s in a name? Tenslotte.
Zelf kweken
Tot 2019 hadden we deze groente, knol nog niet in ons te telen en te eten assortiment zitten. Onze jongste gezinslid is vegetariër en die had het er toen regelmatig over, dus ik dacht toch maar es zelf geprobeerd als patatjes uit, in de oven en dat viel ons alleszins mee wat smaak en textuur betreft.
Dus snuffelen op internet, gelezen hier en daar, YouTube gekeken en zag dat het nogal verschillend resultaat opleverde. Van Halleluja tot behoorlijke teleurstellingen en dan vooral in het begin bij het opkweken van scheuten (zogeheten Slips). Eenmaal goed aangeslagen viel ook de oogst ontzettend mee of zwaar tegen. Als ze uiteindelijk eenmaal aan de gang gaan als kiemscheuten is volgens de meeste kwekers, websites, blogs, YouTube en boeken de meeste kommer en kwel voorbij en de groei in de zomer goed te doen. Wel kan dat leiden tot veel en lange stengels en veel groen en de plant heeft aardig wat, het liefst organische voeding nodig, Waaronder ook Kali voor de knolvorming evenals de gewone aardappel en andere knolgewassen. Hij/zij groeit het beste op mooie rulle grond. Ook werd er aangeraden om rond de plant te mulchen, met bijvoorbeeld blad van de smeerwortel (bevat redelijk wat kalium) zodat de aarde lekker warm blijft en goed vocht vasthoudt.
Hoe te beginnen
Tegenwoordig schaf ik in februari 2 bataten bij de lokale supermarkt aan, het liefst de biologische variant. Eén wat geelachtig en een de ander wat meer rood. Het kan zijn dat ze behandeld zijn tegen uitlopen, dus als je de kans hebt om biologische exemplaren op de kop te tikken, dat kiemt gewoon beter. Kweekglaasjes voor hyacinten werken het makkelijkste. Heb je die niet dan kan je ze ook gewoon doormidden snijden, 3 cocktailprikkertjes per helft erin en in een kopje met water. Het meest puntige deel van de knol is de onderkant en eigenlijk moet die in het water, maar als je hem doormidden snijdt zoals ik heb gedaan dan komt de onderkant dus boven en het gesneden gedeelte in het water.
In de vensterbank is een prima plek om te kiemen (warm, zonnig en licht) en dan geduld, veel geduld. Door de warmte en het water gaat de knol net als een aardappel, op de oogjes uitlopen. Onderaan vormt de knol wortels, en bovenaan en anders ook onderaan bij de onderste helft want die zet je tenslotte op de kop in het water, ontstaan de ietwat paarse slips, uitlopers na 2-8 weken. En oh ja ververs het water elke 4-5 dagen te i.v.m. het voorkomen van rotten van de moeder bataat en schimmel.
Als de scheuten eenmaal 10-15 cm groot zijn, dan kan
je ze van de moederknol afhalen en nog 1-2 weken op water zetten om meer
wortelvorming te creëren alvorens uit te poten in de grond. Dan mag je ze nog
steeds beschermd laten groeien want een bataat houdt absoluut niet van
temperatuur onder de 15 graden. Dus tot eind mei, half juni houden we ze dan
maar in meerdere kweekpotje(s) in de kas.
Alle extra groeitijd (in de kas en binnen) die je op deze manier bijeen
schraapt is beter voor het gewas, want de knollen hebben echt de volledige
zomer, het liefst goed warm, nodig om te vormen. Hoe langer het groeiseizoen,
hoe hoger de opbrengst. 4 tot 6 maanden in de grond is het optimaalste,
afhankelijk van het weer en dan voornamelijk de warmte. Eind oktober oogsten zou dus moeten lukken als
het niet te vroeg koud wordt, want bij ook maar ietsje nachtvorst sterven ze af
(misschien een nachtje toedekken met wat hooi/stro aan het eind, wie weet. Dus
eigenlijk zo lang mogelijk in de grond laten zitten
Groei en poten.
Het
planten zelf is niet moeilijk: zet de loten, enigszins schuin in de grond,
maximaal een centimeter of acht diep. Zorg voor twintig a dertig centimeter
afstand in een rij. Belangrijk is een beschutte, zo zonnig mogelijke plek. De loten
zullen eerst in de lengte groeien, en aan de voet komen vaak nieuwe scheuten.
Later in het seizoen neemt de lengtegroei af, en vullen de takken wat meer op
met nieuw blad. De bladeren zijn overigens eetbaar en een lichte snoei schijnt
weinig kwaad te kunnen.
Uitdaging(en)
Hier geldt eigenlijk hetzelfde als bij diverse andere gewassen, als je last
hebt van woelmuizen, slakken en of veel luis, dat kan ook bij de zoete
aardappelkweek voor komen. Niet overdreven, maar kijk wel regelmatig of je geen
vraat hebt. Het kan ook gebeuren dat scheuten niet goed aan slaan, die kan je
dan maar het beste verwijderen.
Oogst
Vanaf oktober duikt het dilemma, de vraag op: wat is het optimale oogsttijdstip
voor de bataat. Oogst je te vroeg, dan zijn de knollen misschien nog wat klein;
oogst je te laat, dan kregen de knollen wellicht te lage temperaturen te
verwerken en bewaren ze slecht.
Weersvoorspellingen, muizenvraat en andere omstandigheden zijn soms ook een stimulans om al dan niet te oogsten.
Ben je nieuwsgierig aangelegd dan kan je vanaf oktober voorzichtig in de aarde woelen om te voelen of er al een knol zit. Maar wees geduldig. Rek het groeiseizoen zoveel mogelijk, en oogst pas als je weet dat het echt koud gaat worden. Als je gaat oogsten gebruik je handen om de knollen niet te beschadigen.
Gemiddeld oogst je 2-3 wat grotere knollen en een
aantal dunne of kleine knollen. Let wel: dikker en groter geschiedt aan het
einde van het groeiproces, dus heb je meer dunnere exemplaren dan is het
waarschijnlijk dat je een week of wat te vroeg was met oogsten.
Bewaren
Eenmaal goed uitgerijpt (een week of 3-4) zijn ze maanden goed houdbaar vermits opgeslagen in een donkere, vorstvrije ruimte. Gooi de kleine bataatjes niet weg: die zijn ook echt lekker.
Weetjes:
- Om ze echt lekker zoet te krijgen, kun je de bataten het best nog even laten nog narijpen. Leg ze daarom te drogen in een kistje of bakje in een niet te koude droge ruimte.
- Watertekort gaat altijd ten koste van de opbrengst en kan bloei veroorzaken, wat je wilt voorkomen.
- Droogte na natte periode of andersom kan leiden tot barsten in de knollen.
- Kali aan je bodem toevoegen bevordert de knolgroei
-
“Krielbataatje” is heerlijk met schil
gebakken, wel even goed afborstelen onder de kraan.
Inloggen is verplicht
Om een reactie te posten moet je ingelogd zijn
Log inRoel 1 jaar geleden
Interessante informatie dank voor het delen