Fritillaria / Keizerskroon (soort)

Fritillaria is een geslacht met 85 soorten winterharde bolgewassen die men in de noordelijk gematigde streken in het wild aantreft. Hij komt voor in vochtige weiden langs de rivieren.

Fritillaria’s zijn er in veel verschillende kleuren en in het groot en heel klein. De meeste hebben hangende klokachtige bloemen. Ze zijn er in rood, oranje, geel en paars-wit, maar ook groen met bruinoranje vlekken en roodpaars met gele randjes. En ook nog wat bijzondere varianten: groen met paarse streepjes en groen met oudroze. Een aantal soorten heeft een schaakbordachtig-ruitpatroon en geuren onaangenaam. Een opvallend kenmerk van de Fritillaria is het gat of gaatje in de bol. Vooral bij de grote cultivars is dit duidelijk zichtbaar. De opening markeert de plaats waar de oude bloemstengel heeft gezeten.De stengel maakt bij het opkomen een merkwaardige kronkelende beweging. Na de bloei staat die flink rechtop, steekt zijn fraai gevormde vruchtdoos omhoog. Uit de vruchtdoos komen vele platte zaden tevoorschijn die door wind en water worden verspreid.  
Het verschil tussen de Europese en Amerikaanse cultivars is de bolbekleding. Veel Europese cultivars hebben een bol met een beperkt aantal rokken, terwijl de Amerikaanse bollen een groot aantal schubben heeft.

Plantvoorschriften algemeen
Omdat de bollen geen huid hebben, zijn ze kwetsbaar. Ga er dus voorzichtig mee om en plant ze direct op een zonnige of licht beschaduwde plek. Plant ze in het najaar diep in voedselrijke, losgemaakte en humusrijke grond die goed doorlatend is. Zijn de bollen uitgedroogd dan kan dit groeistoornissen geven zoals dat ze het eerste jaar niet bloeien. Kleigrond heeft extra zand nodig. De Keizerskroon heeft een voorkeur voor een plek in de volle zon, maar houdt niet van natte voeten.
Plantdiepte 20 cm - of minimaal 2 keer de hoogte van de bol. Plantafstand 20cm.
Aan de bovenkant zit een holte, waar vocht in kan blijven staan. Vermijd dit door de bol iets schuin te planten.
Plant de bollen niet op een plaats waar ze vroeger stonden.
Liefst zonder wortelconcurentie - mag daarna zeker 10 jaar gerust gelaten worden.
Ze kunnen ook prima in potten geplant worden.

Onderhoud - vermeerderen
Als de bollen in het voorjaar uitlopen, verwijder dan de afdekking op een dunne laag na. Verdeel organische mest rond de planten oppervlakkig in de grond. Snij uitgebloeide bloemen af, als je geen verwildering via zaad wenst.
Laat elk jaar het blad op natuurlijke wijze verdorren, omdat hierdoor de bollen worden bijgevuld in voorbereiding op de bloemenpracht van volgend jaar.
Geef regelmatig wat meststoffen want ze houden van een rijke bodem.
Gedurende het groeiseizoen goed water geven, maar na de bloei laten opdrogen.
Het merendeel van de Fritillaria zijn winterhard, maar dek de geplante bollen toch af met bladeren of compost.
  
 Vermeerderen is niet eenvoudig en alleen geschikt voor specialisten.
 De Frittelaria verwildert goed via zaad of broedbollen. Het zaad moet in de herfst of vroege winter buiten worden gezaaid en bewaterd tot ze in het voorjaar ontkiemen. Ze wordt vegetatief vermeerderd door afsplitsing van klisters (broedbollen) van de bol. Grote bollen produceren meestal een aantal in grootte variërende klisters, die het plantgoed vormen. Om de bollen sneller te vermeerderen is een kunstmatige ingreep ontwikkeld. De grootste bollen worden na het rooien geparteerd. Met een mes verdeelt men de bollen overlangs in parten. Na deze behandeling moeten de bolstukjes gedurende 20 minuten worden ontsmet in een oplossing van benomyl + captan. Na het uitlekken worden de partjes bewaard op dezelfde wijze als lelieschubben in vermiculite en plastic zakken bij 25°C tot aan de planttijd in september. Op de parten zijn dan talrijke groeipunten ontstaan alsmede enige wortelvorming. Na drie jaar hebben zich hieruit weer leverbare bollen ontwikkeld. Een wat snellere methode is de bollen van onderen in te snijden en de bol heel te laten zoals bijvoorbeeld bij hyacinten. Drie sneden zijn voldoende en na het ontsmetten kunnen de bollen meteen worden geplant. Ook het in horizontale plakken snijden van de bol geeft een redelijke vermeerdering, waarbij een normale bewaring van de stukken tot de planttijd voldoende is. Ontsmetting blijft noodzakelijk: het is namelijk gebleken dat een zeer vochtige bewaring gemakkelijk leidt tot een flinke Fusarium (zuur)aantasting dat veel plantgoed vernietigt.